هدف جمهوری اسلامیبسم الله الرحمن الرحیم
ترببت حماسی وضرورت آماده سازی جوانان برای ظهور موعود
یحیی صالح نیا
چکیده
جهان بشریّت منتظر پرورش حماسه سازانی است که به ندای امام حق که قرنهاست به انتظار آنان نشسته است لبّیک بگویند. حرکت عظیم او نیازمند پرورش جوانانی است که حاصل تربیت صحیح اسلامی وحماسی باشند. در این راستا مقالۀ حاضر بعد از نقل یک داستان حماسی به فهرست کردن شاخصه های تربیت حماسی ومهدوی پرداخته و ارادۀ محکم، دلیری، کاری بودن، عاشق بودن و... را از جملۀ این شاخصه ها برشمرده است. در ادامه با نقل روایاتی زیبا به اهمیّت یاران حماسه ساز در نهضت های الهی اشاره شده وپس از آن به وظایف کنونی جوانان ایرانی پرداخته شده است. آرمان شناسی، نفی نگاه غربی به جهان وانسان، تبدیل توهّم به تحوّل در تحلیل مسائل آیندۀ جهان، تقویت و رشد علمی و معنوی جوان ایرانی از اهمّ وظایف مذکور عنوان شده است.
بسم الله الرحمن الرحیم
ترببت حماسی وضرورت آماده سازی جوانان برای ظهور موعود
یحیی صالح نیا
چکیده
جهان بشریّت منتظر پرورش حماسه سازانی است که به ندای امام حق که قرنهاست به انتظار آنان نشسته است لبّیک بگویند. حرکت عظیم او نیازمند پرورش جوانانی است که حاصل تربیت صحیح اسلامی وحماسی باشند. در این راستا مقالۀ حاضر بعد از نقل یک داستان حماسی به فهرست کردن شاخصه های تربیت حماسی ومهدوی پرداخته و ارادۀ محکم، دلیری، کاری بودن، عاشق بودن و... را از جملۀ این شاخصه ها برشمرده است. در ادامه با نقل روایاتی زیبا به اهمیّت یاران حماسه ساز در نهضت های الهی اشاره شده وپس از آن به وظایف کنونی جوانان ایرانی پرداخته شده است. آرمان شناسی، نفی نگاه غربی به جهان وانسان، تبدیل توهّم به تحوّل در تحلیل مسائل آیندۀ جهان، تقویت و رشد علمی و معنوی جوان ایرانی از اهمّ وظایف مذکور عنوان شده است.
مقدّمه
قرار است در این مقاله از تربیت حماسی و لزوم آماده سازی منتظرانِ جوان برای یاری مهدی موعود سخن بگوییم.
در این عرصه حرف اساسی این است که خداوند متعال برای یاری مظلومان، منتظر محافظه کاران واحزاب وگروهها ونخبگان! نخواهد ماند وسنّت الهی بر این است که: «ولینصرنّ الله من ینصره.»[1]
واکنون جهان بشریّت منتظر پرورش حماسه سازانی است که به ندای امام حق که قرنهاست به انتظار آنان نشسته است لبّیک بگویند. حرکت عظیم او فقط 313 جوان گمنام! می خواهد که حاصل تربیت صحیح اسلامی وحماسی باشند.
قال ابوعبدالله، عليه السلام: اما لو کملت العدة الموصوفة ثلثمائة و بضعة عشر کان الذى تريدون.... [2]
امام صادق عليه السلام فرمود: آگاه باشید که اگر آن تعدادی را که توصيف شده اند، (سيصد و اندى) تکميل گردد آن چه مى خواهید(حکومت معصوم) انجام خواهد شد... .
ترجیح می دهم سخن را با یک داستان ادامه دهم! وفکرمی کنم همۀحرفی که می خواهم بگویم در این داستان نهفته است.
داستان مربوط به بزرگ ترين عمليات استشهادى قرن اخیر است. عمليات این جوان حماسه ساز لبنانی در ادبيات سياسى و تاريخى ايالات متحده آمريکا به «کابوس اکتبر 83» اشتهار پيدا کرد.
داستان یک حماسه
در فرودگاه بينالمللى بيروت واقع در حومهى جنوبى و محل سکونت شيعيان، ساختمان چهار طبقهى مستحکمى قرار داشت. اين ساختمان از بتون مسلح ساخته شده بود که براى انهدام آن، احتياج به مواد منفجرهى بسيار زيادى بود.
در روز چهارشنبه مورخ 3/6/1362 ه.ش (25 اوت 1982م) تفنگداران دريايى آمريکا، وارد بيروت شدند تا بر اخراج چريکهاى فلسطينى از پايتخت لبنان نظارت کنند. نيروهاى آمريکايى گروه - گروه در طبقات و اتاقهاى این ساختمان ساکن شدند.
آمریکایی هاى تازه وارد، در همان روزهای اوّلیّه خوی استکباری خود را نشان داده و در بلبشوی آشوبهای داخلی، مناطق مسلمان نشين بر فراز کوههاى مرکزى لبنان را با بی رحمی مورد حمله قرار دادند.
تفنگداران آمريکايى که هيچگاه از عياشى و فساد دستبر نمىداشتند، با بی خیالی نسبت به کشته شدن صدها زن وکودک وپیر در اثر بمباران ها وحمله های آنان، هر شب در محل استقرار خود در نزديکى فرودگاه بينالمللى بيروت، جشن برپا می کردند. و فواحش هديهايِ گروههای وطن فروش نيز تا نيمههاى شب به سرگرم کردن سربازان مشغول بودند.
ولی این اوضاع طول نکشید ویک جوان گمنام، وظیفۀ سازمانهای بین المللی دفاع از حقوق بشر را که از انجام آن سر باز می زدند در یک شب انجام داد.
حدوداً 24روز پس از ورودآمریکایی ها به بیروت بود که رانندهى خندان وجوان یک کاميون بنز، پايگاه واحد دريايى آمريکا را منفجر ساخت و تفنگداران آدمکش را که از فرط عیّاشی همه در خواب بودند، به هوا پرتاب کرد.
کاميون مرسدس بنز، از درِ جنوبى وارد طبقهى همکف شد و طبقات ديگر را ويران کرد. در يک لحظه انفجارى عظيم بيروت را به لرزه در آورد. دقايقى نگذشت که ابرى سياه و غليظ،آسمان محل حادثه را پوشاند. ساختمان فرماندهى تفنگداران، در يک چشم بر هم زدن، به گورستانى دست جمعى تبديل شده بود.
در همان اولين لحظات، ابر غليظ قارچ مانندى که بزرگ و بزرگتر مىشد در آسمان به چشم خورد. اين صحنه، خيلىها را به ياد انفجار عظيم "هيروشيما " انداخت.
با پخش خبر انفجار مقر آمريکايىها، مردم ستم کشيده بيروت و به خصوص مسلمانان، شادمان و خوشحال اين ضربه عظيم را بر پيکر جنايتکاران "يانکى " تبريک گفتند. جوّ رُعب و وحشت بر روحيهى نيروهاى خارجى حاضر در لبنان، به خصوص آمريکايىها سايه افکند. از آن روز به بعد، گزارشها و تهديدهاى مکررى دربارهى کاميونهاى بزرگى که به سرعت در حرکت بودند، و رانندههايشان لبخند بر لب داشتند، به نيروهاى مداخلهگر مىرسيد و آنها را در کابوس مرگ فرو مىبرد.
این انفجار ، بسيارى از طرحها و برنامههاى آمريکا براى دخالت هر چه بيشتر در لبنان را به هم ريخت، و بسيارى از تحليلگران و صاحبنظران را به اعتراض عليه سياستهاى سردمداران سياسى آمريکا واداشت.
عملیّاتی که داستانش گذشت نماد یک حماسۀ متفاوت است چرا که:
1. هدف آن؛ تفنگداران دريايى آمريکا در بيروت بودند که فرعون وار پسران لبنانی را می کشتند ودختران لبنانی را تباه می کردند ونه نمازگذاران سنّی یا شیعه که در مناجات موسی گونه با خدای خود بودند!
2. خوشحال شدگان از این عملیّات همۀ مردان وزنان رنج دیده در همۀ کشورهای مستضعف بودند ونه شیوخ شکمبارۀ وهّابی که بزرگترین همّتشان تردد بین مطبخ ومستراح است.[3]
3. وانجام دهندۀ: آن یک جوان شیعۀ لبنانی بود که هرگز شناخته نشد ونه یکی از اعضای طالبان که پس از دو سال درس خواندن خود را از همۀ علما داناتر بداند وازمشرک بودن همه جز خود واطرافیانش رنج ببرد! وکار احمقانۀ خود را در بوق بی بی سی و الجزیره کند.
واینک تنها چیزی که از جوان گمنام وحماسه ساز لبنانی باقی مانده حماسۀ بزرگ وهوشیارانۀ اوست که نشان از یک تربیت صحیح اسلامی دارد.[4]
شاخصه های یاران حماسی مهدی
شاخصه های تربیت شدگان میدان حماسه وایثار در مکتب امامت ومهدویّت مشخّصند:
«1. اراده هایشان محکم است و گویا هر یک قوة چهل مرد را دارند!
2. از شیر دلیرترند!
3. از نیزه کاری‌ترند!
4. عاشق و مطیع امام خود هستند!
5. اگر بر کوه‌ها بگذرند، کوه‌ها در هم فرو ریزند!
6. دست از شمشیرهای خود باز نمی‌گیرند تا آن که خدای تعالی راضی شود!
7. پارسایان شب اند!
8. شیران روز اند!
9. تنها از خدای متعال می‌ترسند!
10. فریاد «لا إله إلّا الله» آنان بلند است!
11. همواره آرزوی شهادت دارند!
12. بادهای مختلف آنها را از مسیر حق جدا نمی‌کند!
13. جوانند!
14. بیشترشان ایرانی هستند!
15. شعارشان «یالثارات الحسین؛ بیاید به خون‌خواهی حسین» است.»[5]
جوانانی که دل در گرو موعود دارند ومی خواهند زمینه ساز ظهور او ونجات دین وانسان از چنگال ظالمان مسلسل یاشند باید بدانند که این نهضت عظیم جوان تنوری وپرشور و حماسه خواه وحماسه ساز والبتّه هشیار ودانا می خواهد. با ادّعا وروحیّه های بادکنکی! وتنبلی وتن پروری وجهل وغفلت نمی توان هیچ حرکت انقلابی را به راه انداخت یا یاری کرد.
اهمیّت یاران حماسه ساز در نهضت های الهی
اساسا در تاريخ نهضتهاى الهى هيچ نهضتى بدون ياران وفادار و فداکار جان نگرفته است, انبيا و پيام آوران حق با اين که مويد از ناحيه خداوند بودند, اما روى ياران مومن حساب مى کردند:
«و کاين من نبى قاتل معه ربيون کثير فما وهنوا لما اصابهم فى سبيل الله و ما ضعفوا و ما استکانوا والله يحب الصابرين;[6]
و چه بسيار پيامبرانى که مردان الهى فراوانى به همراه آنان جنگيدند, آنها هيچ گاه در برابر آنچه در راه خدا به آنها مى رسيد سست نشدند و ناتوان نگرديدند و خداوند استقامت کنندگان را دوست دارد.»
پيامبر بزرگوار اسلام در دوره بعثت على رغم ناملايمات و سختيهاى فراوان و اصرار دوستان بر اعلان جنگ با دشمنان خدا, اجازه نبرد مسلحانه با دشمن را نداد چرا که جنگ نياز به «عده» و «عده» دارد و اين در مکه فراهم نبود. با هجرت حضرت به مدينه اين مهم برآورده شد. دوره سخت مکه در حقيقت دوره سازندگى بود.
حضرت در اين دوره سربازانى فداکار پروريد; سربازانى که در جنگهاى پيامبر اکرم(صلّی الله علیه وآله) افتخارات فراوانى براى اسلام و مسلمين آفريدند. آن گاه که اين زمينه ها فراهم شد در سال دوم هجرت اولين آيات قتال صادر شد:
«اذن للذين يقاتلون بانهم ظلموا و ان الله على نصرهم لقدير;[7]
به آنان که جنگ بر آنها تحميل شده اجازه جهاد داده شد چرا که آنها مورد ستم قرار گرفته اند و البته خداوند بر يارى آنها قادر است.»
امام على(علیه السلام) هم سکوت و هم پذيرش حکومت را مستند به ياران مى کند و مى فرمايد:
«...لو لا حضور الحاضر و قيام الحجه بوجود الناصر و ما اخذ الله على العلماء الا يقاروا على کظه ظالم و لاسغب مظلوم لالقيت حبلها على غاربها...;[8]
اگر نه اين بود که جمعيت بسيارى گردا گردم را گرفته و به ياريم قيام کردند و از اين جهت حجت تمام شد و اگر نبود عهد و مسووليتى که خداوند از علما و دانشمندان هر جامعه گرفته که در برابر شکمخوارى ستمگران و گرسنگى ستمديدگان سکوت نکنند من مهار شتر خلافت را رها مى ساختم و از آن صرف نظر مى کردم...»
حضرت امام حسن مجتبى مهم ترين فلسفه صلح خويش را نداشتن يارانى مومن و وفادار و فداکار ذکر مى کند:
«لو وجدت انصارا لقاتلته ليلى و نهاري...;[9]
اگر يارانى مى يافتم شب و روزم را در جهاد با معاويه مى گذراندم...»
در دوره حضرت امام صادق(علیه السلام) ياران شعارى فراوان بودند ولى ياران وفادار اندک, ساده انديشان مى پنداشتند که اين ياران شعارى کارسازند, از اين رو به امام صادق(علیه السلام) اعتراض مى کردند که با وجود اين همه ياور چرا نشسته ايد و قيام نمى کنيد؟ امام (علیه السلام) در پاسخشان مى فرمود:
«لو کان لى شيعه بعدد هذه الجداء لما وسعنى القعود;[10]
اگر به عدد اين بزغاله ها (هفده عدد) يار مى داشتم قيام مى کردم...»
و در پاسخ «سهل خراسانى» که مشابه اعتراض فوق را داشت فرمود:
«... اما انا لانخرج فى زمان لانجد فيه خمسه معاضدين لنا نحن اعلم بالوقت... ;[11]
آگاه باش ما تا زمانى که پنج يار همراه نيابيم قيام نمى کنيم ما زمان قيام را بهتر مى دانيم...»
و حضرت امام مهدى(عجّل الله فرجه) نيز به همراه 313 نفر که در حقيقت فرماندهان لشگر حضرتند قيام مى نمايد و با اين قيام الهى جهان را پر از عدل و داد مى کند.
وظایف کنونی جوانان ایرانی
وظایف جوانان ایرانی در راستای زمینه سازی ظهور وتحقق تربیت حماسی نسل یاریگرمنجی روشن است وعزمی جدّی برای پیگیری آنها لازم است:
1. آرمان شناسی وآرمان خواهی
جوان شیعه پیوسته خود را با آرمانها می سنجد وبا هدف قراردادن آنها مسیر درست ونزدیک را رصد میکند. بی تردید، آرمانها قدرت شگرفی در عرصه زندگی انسان دارند؛ استعدادهای آدمی را می پرورانند و او را تربیت می کنند. پیوسته شیعه در کوه سار آرمانهای بلند، به جریان رشد و بالندگی و پرورش خود، ادامه داده است. این گونه بار مسؤولیت را در گردنه های سخت تاریخی به دوش کشیده و از حرکت باز نایستاده و همیشه به این آرمانها دلگرم بوده است.
عن الکاظم علیه السلام :«انّ الشیعة تربّی بالامانی منذ مأتین سنة»[12]
امام کاظم می فرمایند: «شیعه دویست سال است که در سایه آرمانها پرورده و تربیت می شود. »
وآرمان جوان شیعه از نگاه بزرگترین حماسه ساز قرن خمینی کبیر این است:
ما با خواست خدا دست تجاوز و ستم همه ستمگران را در کشورهای اسلامی می شکنیم و با صدور انقلابمان که در حقیقت صدور انقلاب راستین و بیان احکام محمدی (صلّی الله علیه وآله) است‚به سیطره و سلطه و ظلم جهانخواران خاتمه می دهیم و به یاری خدا راه را برای ظهور منجی مصلح کل و امامت مطلق حق امام زمان - ارواحنا فداه - هموار می کنیم.[13]
2. نفی وضع موجود ونفی نگاه غربی به جهان وانسان
سالهاست که روشنفکر محافظه کاران با نگاه گداگونه به غرب فرهنگ وتمدّن ریشه ای اسلام را مهجور کرده اند وجوان حماسی ایرانی باید این روند را عوض کند:
«امروز در چشم بسيارى از نخبگان و کارگزاران ما، مدل پيشرفت صرفاً مدل‌هاى غربى است؛ توسعه و پيشرفت را بايد از روى مدل‌هايى که غربىها براى ما درست کردهاند، دنبال و تعقيب کنيم. امروز در چشم کارگزارانِ ما اين است و اين چيز خطرناکى است؛ چيز غلطى است؛ هم غلط است، خطاست، هم خطرناک است.
غربىها در تبليغات خيلى ماهرند؛ در طول اين 300-200سالى که کار تبليغاتى پىدرپى مى‌کنند، با تبليغات موفقِ خودشان توانستهاند اين باور را در بسيارى از ذهن‌ها به‌وجود بياورند که توسعه‌يافتگى مساوى است با غرب و غربى شدن. هر کشورى بخواهد کشور توسعهيافتهاى محسوب بشود، بايستى غربى بشود؛ اين تبليغات آنهاست. هر کشورى که از الگوهاى موجود غرب فاصله داشته باشد، توسعهافته نيست و هر چه فاصلهاش بيشتر، فاصلهاش از توسعه‌يافتگى بيشتر. اينطورى مى‌خواهند جا بيندازند و متأسفانه در ذهن‌ها جا انداختهاند.»[14]
3. تبدیل توهّم به تحوّل در تحلیل مسائل آیندۀ جهان
اگر بخواهيم انقلاب ما زمينه ساز ظهور امام زمان (عجل الله فرجه) باشد بايد تحول در فرد و جامعه شيعى را زمينه سازى کنيم. براى رسيدن به اين هدف بايد تحول در جامعه و حاکميت از يک سو و از سوى ديگر تحول فردى با افزايش: معرفت، محبت، اطاعت و تسليم در برابر امام زمان (عج)ايجاد شود.
متاسفانه برخى در توهم بسر مى برند و بدون ايجاد اين زمينه سازيها خود را منتظر مى نامند در حاليکه که اگر اين روابط اصلاح نگردد زمينه سازى اتفاق نمى افتد.
4. تقویت و رشد علمی و معنوی جوان ایرانی
جامعۀ مدعی زمینه سازی ظهور باید توانایی های لازم را برای این امر داشته باشد . لذاجوان ایرانی باید به سمت ارتقاء معنویات خود جهت ایجاد صلاحیت های مورد نیاز برای یاری امام حرکت کند. البتّه حکومت اسلامی نیز باید با تمام توان در راستای رشد و بالندگی علمی ، تکنولوژیکی و نظامی حرکت کند و علاوه بر تامین قدرت بازدارندگی دفاعی ، آمادگی های نظامی لازم را برای تامین اهداف بلند انقلاب جهانی به دست آورد . چنانکه در روايتى از امام صادق عليه السلام آمده است:
«ليعدن احدکم لخروج القائم و لو سهما»[15]؛
هر يک از شما براى قيام قائم(عج) بايد آماده گردد هر چند با تهيه يک تير باشد».
وامام کاظم(علیه السلام) فرمود: من ارتبط دابّة متوقّعاً به أمرنا و يغيظ به عدوّنا و هو منسوب الينا ادرالله رزقه و شرح صدره و بلغه أمله و کان عوناً على حوائجه.[16]
هر کس اسبى ( کنایه از وسیلۀ نقلیّه) را به انتظار امر ما نگاه دارد و به سبب آن، دشمنان ما را خشمگين سازد، در حالى که منسوب به ما است؛ خداوند روزى‌اش را فراخ گرداند و به او شرح صدر عطا کند و او را به آرزويش برساند و در رسيدن به خواسته‌هايش يارى کند.
اسب به عنوان تمثيلى از تمهيدات نظامى متناسب است که بايد در هر زمان ـ مطابق با شرايط و مقتضيات ـ فراهم گردد.
[1] حج، 40.
[2] النعمانى،ابی مریم، الغیبه، ص 203.
[3] اشاره به تعبیر امیرالمؤمنین علی علیه السلام راجع به یکی از خلفا که از فرط عیّاشی وستمگری توسّط گروهی از مهاجمین خشمگین به هلاکت رسید. ر.ک: نهج البلاغه صبحی صالح، خ 3 (موسوم به خطبۀ شقشقیّه).
[4] اشاره به تعبیر مقام معظّم رهبری راجع به حماسه ساز نوجوان دفاع مقدس شهید حسین فهمیده که فرمودند: «شهیدفهمیده حاصل تربیت صحیح اسلامی است.» (سخنرانی درسالگرد شهادت شهید فهمیده )
[5] ر.ک: معجم الاحادیث الامام المهدی ج1، ص393؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج52، ص334 و 307؛ بلخی حنفی، سلیمان، ینابیع المودة، ص509.
[6] آل عمران146.
[7] طباطبایی، محمد حسین، الميزان، ج14, ص382 و 383.
[8] خطبه سوم نهج البلاغه
[9] مجلسی، محمدباقر،بحارالانوار, ج44, ص147.
[10] کلینی،محمد بن یعقوب، اصول کافى, ج2, ص242 و 243.
[11] مجلسی، محمدباقر،بحارالانوار, ج47, ص123.
[12] نعمانی،ابی مریم، الغیبه، ص 295.
[13] صحیفه نور ج ۲۰ صفحه ۱۳۲ تاریخ: 6/5/1366.
[14] سخنان مقام معظم رهبرى در ديدار با دانشجويان دانشگاه مشهد در تاريخ بيست و هشتم ارديبهشت ماه سال ۸۶.
[15] نعمانی،ابی مریم، الغیبه، ص172، بحار، ج52، ص366 .
[16] کلینی،محمد بن یعقوب، کافى، ج 6، ص 535، ح 1.
نمودار بیانات امام خامنه ای